Οι αλλαγές στην διοργάνωση
Το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1968 έφερε μαζί του αρκετές αλλαγές. Καταρχήν, άλλαξε το όνομα της διοργάνωσης και το μακροσκελές European Nations Cup αντικαταστάθηκε από το σύντομο Euro, ονομασία η οποία έχει παραμείνει εως και σήμερα. Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή έχει να κάνει με τον τρόπο πρόκρισης στα τελικά του θεσμού καθώς η UEFA αποφάσισε τη θέσπιση γκρουπ αντί για νοκ άουτ αναμετρήσεις. Οι πρώτοι από τα οκτώ γκρουπ που δημιουργήθηκαν θα πήγαιναν σε νοκ άουτ αναμετρήσεις και οι νικητές αυτών θα προχωρούσαν στα τελικά του θεσμού.
Τα γκρουπ και οι προκρίσεις
Α. Ισπανία, Τσεχοσλοβακία, Ιρλανδία, Τουρκία
Β. Βουλγαρία, Πορτογαλία, Σουηδία, Νορβηγία
C. Σοβιετική Ένωση, Ελλάδα, Αυστρία, Φινλανδία
D. Γιουγκοσλαβία, Δυτική Γερμανία, Αλβανία
E. Ουγγαρία, Ανατολική Γερμανία, Ολλανδία, Δανία
F. Ιταλία, Ρουμανία, Ελβετία, Κύπρος
G. Γαλλία, Βέλγιο, Πολωνία, Λουξεμβούργο
H. Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία, Β. Ιρλανδία
Οι οκτώ αυτές ομάδες μπήκαν σε κλήρωση και σχηματίστηκαν τέσσερα ζευγάρια, οι νικητές των οποίων θα περνούσαν στα τελικά της διοργάνωσης.
Η Ιταλία προκρίθηκε σε βάρος της Βουλγαρίας, η Σοβιετική Ένωση κέρδισε τη πρόκριση με αντίπαλο την Ουγγαρία, η Αγγλία κέρδισε την (τότε) κάτοχο του τίτλου Ισπανία και η Γιουγκοσλαβία πήρε τη πρόκριση από τους Γάλλους. Έτσι, Ιταλία, Σοβιετική Ένωση, Αγγλία και Γιουγκοσλαβία κέρδισαν τα τέσσερα “χρυσά” εισιτήρια.
Τελική φάση
Το Euro του 1968 ανέλαβε να φιλοξενήσει η γειτονική μας Ιταλία. Για πρώτη φορά έγινε χρήση όχι δύο, αλλά τριών γηπέδων. Τα στάδια Comunale (Artemio Franchi), San Paolo χρησιμοποιήθηκαν για την ημιτελική φάση, ενώ τον αγώνα κατάταξης για τη τρίτη θέση και τον μεγάλο τελικό φιλοξένησε το Olimpico της Ρώμης.
Τα ζευγάρια των ημιτελικών ήταν τα εξής: Η οικοδέσποινα Ιταλία κληρώθηκε να αντιμετωπίσει τη φιναλίστ του Euro 1964 και κάτοχο του τροπαίου του 1960, Σοβιετική Ένωση, ενώ οι Γιουγκοσλάβοι τέθηκαν αντιμέτωποι με την Αγγλία, που πραγματοποιούσε τη παρθενική της συμμετοχή στα τελικά του θεσμού του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.
Ημιτελικά
Στον πρώτο, χρονικά, ημιτελικό, οι γηπεδούχοι Ιταλοί κέρδισαν τη πρόκριση σε βάρος των Σοβιετικών με έναν παράδοξο, για τη δική μας εποχή τουλάχιστον, τρόπο. Το 90λεπτο πέρασε και καμία ομάδα δεν κατόρθωσε να σκοράρει κάποιο τέρμα, με τον διαιτητή της αναμέτρησης Kurt Tschenscher να προχωρά σε παράταση. Ωστόσο το σκηνικό δεν άλλαξε, ούτε οι Ιταλοί, ούτε οι περσινοί φιναλίστ μπόρεσαν να βρουν το δρόμο προς τα δίχτυα και έτσι και η παράταση ολοκληρώθηκε χωρίς νικητή. Αντί λοιπόν, να οδηγηθούν οι δύο ομάδες στη διαδικασία των πέναλτι (όπως γίνεται τώρα), ο κανονισμός όριζε πως ο νικητής θα αποφασίζονταν διαφορετικά: Ο διαιτητής θα έστριβε νόμισμα! Οι Ιταλοί “κέρδισαν” και έτσι προκρίθηκαν στον τελικό.
Ο δεύτερος ημιτελικός στο Comunale είχε νικητή στη κανονική διάρκεια. Η νικήτρια ομάδα ήταν αυτή της Γιουγκοσλαβίας, καθώς ο Dragan Dzajic νίκησε τον μεγάλο Gordon Banks, κίπερ των “λιονταριών”, στο 87ο λεπτό της αναμέτρησης, χαρίζοντας τη πρόκριση στην ομάδα του. Οι Άγγλοι αντίθετα, αρκέστηκαν στο να διεκδικήσουν τη τρίτη θέση, με αντίπαλους τους πολύπειρους Σοβιετικούς.
Ο μεγάλος τελικός
Στον τελικό της διοργάνωσης, η γηπεδούχος Ιταλία αντιμετώπισε την Γιουγκοσλαβία. Στο Olimpico και “κόπηκαν” περίπου 85,000 εισιτήρια. Οι Γιουγκοσλάβοι προηγήθηκαν με τέρμα του Dragan Dzajic στο 32ο λεπτό, ωστόσο οι Ιταλοί δεν είχαν πει την τελευταία τους λέξη. Στο 80′ ο Domenghini φέρνει το ματς στα ίσια και οδηγεί τις δύο ομάδες στη παράταση. Εκεί δεν υπήρξε νικητής. Φυσικά, όπως είναι λογικό, θα ήταν τουλάχιστον απαράδεκτο να βγει ο νικητής με τον ίδιο τρόπο που οι Ιταλοί είχαν κερδίσει την πρόκριση. Έτσι ανακοινώθηκε πως θα διεξαχθεί εκ νέου ο τελικός, στις 10 Ιουνίου και στο ίδιο γήπεδο.
Η προσέλευση του κόσμου στον δεύτερο τελικό ήταν σαφώς χαμηλότερη και υπολογίζεται πως βρέθηκαν περίπου 55,000 άνθρωποι στις εξέδρες του γηπέδου της πρωτεύουσας. Ο τεχνικός των Ιταλών προχώρησε σε αρκετές αλλαγές στην βασική ενδεκάδα και ξεκίνησε τους Mazzola και Riva. Η δεύτερη αναμέτρηση δεν είχε καμία σχέση με την πρώτη και οι Ιταλοί καθάρισαν από το πρώτο ημίχρονο τους αντιπάλους τους, με σκόρερ του Riva (12′) και Anastasi (31′).
Οι Ιταλοί σήκωσαν το τρόπαιο για πρώτη φορά στην ιστορία τους!
